IMNA

ဗညာရာံ – ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ- ၂၀၁၀ တုဲမၢး (၃) ေတံ အဲက်ာလဝ္ ပရူဂကူဗဿာတံ ဖႜိဳန္ကၜဳင္ျဇဟတ္ ဂကူမန္တံရ။ ဂလာန္အဲဟုီဂွ္ လဿဳဟ္ျပာကတ္ဂၜိဳင္ကႜင္ရ။ အခိုက္ဇဿာပ္မှိဟ္ ဒးလုပ္ပှာန္ ႏူလက္ထက္ဨကရာဇ္ဗဿာေၾတံေၾတံတံဂွ္ ေဍံတံကေလင္စကာတိုန္ပၜန္ဣယ်။ ႏူေခတ္ (၁၆) ဗြဝ္ကၜံေတံ ဒဿာႏူေသှာဝ္ဏံရ ဂကူမန္တံ ဒးေအာန္ေစွ္ကၜဳင္ဂွ္ လၸဝိုတ္သတိအိုတ္ညိ။ ဟိုတ္ဂွ္ရ ပႜဲ ေပဲါရုဲမာဲ-၂၀၁၀ တုဲမၢး (၄) ဏံဂွ္ ဗြဲမဗဗြဲကုႝ ကာလေဗာ္မန္ပိတံဂွ္ မုဒးေကၜာန္ေထက္ ခ်ဴေျမာ္ကုႝညိေဏာင္။

ေသှာဝ္ေဍံဂွ္ ေဍံစြံလဝ္အာရုီကုႝ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ဂၜိဳင္ေဏာင္ဂွ္ ရံင္ေကတ္မအေရဝ္ေဍံမၢး တီေကတ္မာန္မံင္။ ပႜဲေဒသမန္ပိုယ္ ယဝ္သဟြံၐိုဟ္ႀသိဳဟ္မၢး ဂကူမန္တံဂွ္ ညံင္ဂြံေသၜက္သၜံင္အာ ေဍံရန္တဿံလဝ္ေဏာင္။ ေဍံရပ္ေသှာဝ္ဂွ္တုဲ မန္ကုႝမန္ ညံင္ဂြံပန္ဂစိုတ္ညးသကအ္ ေဍံေကာ္ဗဒွ္ပၲိဳန္ ပှာန္ညးဍဳင္ကြာန္ေဏာင္။ ေဍံပၲန္ဗဒွ္ပၲိဳန္ ပှာန္တျမဟ္ေဏာင္၊ ေဍံရပ္သၸေကာန္ေဒၜင္ (ပဝ္တာ) ေဏာင္။ ဗဿာတံဂွ္ ဟြံဒးလုပ္ဟာ၊ ဒးလုပ္တုပ္တုပ္ရေဏာင္ ယဝ္သဟုီေတွ္ ပႜဲေသှာဝ္ဂွ္ပၜန္ ေဍံဂမ်ိဳင္ပၲိဳန္ေလဝ္ ဂြံ၊ ေဍံဂမၥိဳတ္လဝ္ မြဲစုတ္ေလဝ္ ဂြံ၊ ညံင္ဂြံဒးလုပ္ပှာန္ေလဝ္ ေဍံဖန္ဂြံ၊ ညံင္ဟြံဂြံဒးလုပ္ပှာန္ေလဝ္ ေဍံပကုႝဂြံဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ရ။

ေသှာဝ္ေဍံဏံဂွ္ ႏူဂိတုနဝ္ေဝန္ပါ ကၜာဟြံဂြံေကၜာန္ဗဒွ္ ေပဲါရုဲမာဲေတံရ ေကာလာဟလ ဒွ္မံင္။ ရံင္ေကတ္ေတွ္ ေပဲါကမၜက္ဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ ဒွ္တာလ်ိဳင္ အလုႝအသ႘တဿိဏံေဏာင္ဂွ္ ျပာကတ္အာကႜင္ရ။ ေသှာဝ္ေဍံတံ ခ်ဴဓဇက္လဝ္ ၂၀၀၈ ေတံေလဝ္ လမ်ဳီေလဝ္ ဟြံလုပ္ဏီ၊ ေသှာဝ္နာဲတာန္ယႈိယ္ခ်ဴလဝ္ သၠဳႝလုပ္ပှာန္ သုီညးဖအိုတ္ဏံ တိတ္ကၜဳင္ဣယ်ဂွ္ ရံင္ေကတ္မၢး တီေကတ္ညိ။ ယဝ္ဒွ္ဗုီဏံေတွ္ မုပိုယ္သၨက္ဂြံစဿ႘စ ႏူေပဲါရုဲမာဲေဍံတံ ဟြံမြဲ၊ မုပိုယ္သၨက္ဂြံမင္ရံင္ သဘင္စၜတ္ထဝ္ေဍံတံ ဟြံမြဲ၊ မုပိုယ္သၨက္ဂြံဒးမင္တက္က်ာကုႝ အလုႝအသ႘တဿိေဍံတံ ဟြံမြဲ၊ ကေလာန္ပိုယ္ ဒးေကၜာန္ဂွ္ ေကၜာန္လဝ္ ဂြံမံင္ဣယ်။
မြဲသာ္ပၜန္ ဟိုတ္ႏူေသှဟ္ကၞင္ေဇှာ္ သဒွ္ကၜဳင္ ပႜဲထြာဲတုဲ တိဍာ္ဗၜးၐး သြက္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေအာန္ေစွ္ကၜဳင္ဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ေဏာင္။ အာဂတႏူဏံ ပေရင္စုႝဒှာဒတုဲဖုႝ အလုႝအသ႘ေသံဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္အဓိကေဏာင္။ ဥပမာ-လဿဳဟ္ ကေရင္ကုႝဗဿာ ပန္မံင္ညးသကအ္ ပႜဲဍဳင္ျဗဝတ႘ရ။ ပန္ညးသကအ္ ခါဏံ ဗဿာတံကဿာတ္ေထာံပယ်ဳႝဟဂွ္ရ။ ကဿာတ္ေထာံတုဲ  ေဍံက်ာကုႝ ဒပ္ပှာန္မင္ပယ်ဳႝေသံ၊ ေပဲါဗတိုက္ဏံ ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္မွ ပိုယ္ကေလင္ပံက္ကုႝ ဒဒန္ပယ်ဳႝေဏာင္ဂး။ ဣဏံေလဝ္ ေဍံဒွ္ကၜဳင္ ပႜဲေဒသထြာဲမာန္မံင္။ ေဍံတံင္လဝ္ကိုန္ လးလဝ္ဂြန္ဂွ္ ပိြဳင္ (၃၀) သှာံပထမဂွ္ မြဲကဆံင္၊ ပိြဳင္ (၃၀) သှာံဒုတိယဂွ္ မြဲကဆံင္ ဒွ္ၐါကဆံင္ရ။ စိုပ္ကဆံင္ဒုတိယမၢး ဂၜံင္ေလဝ္တုဲ၊ ေသှဟ္ကၞင္ေလဝ္ ဒွ္၊ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ေဒသဂွ္ေလဝ္ ယာကႜိဳပ္ဟြံမာန္၊ ဍဳင္ကြာန္ေဍံတံေလဝ္ ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္၊ ကာလဂွ္မွ ေဍံေကၜာန္ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ဍာံဍာံေဏာင္။ အခိင္လဿဳဟ္ မုေဍံေကၜာန္ေကၜာန္ နကုႝလညာတ္ပှာန္ ေကုာံ လညာတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေဟင္ ေဍံတံေကၜာန္မံင္ေဏာင္။

လဿဳဟ္ ပိုယ္ညးဂမၜိဳင္ဂွ္ သၸဒပ္မင္ပယ်ဳႝဂွ္ေလဝ္ ေၾကပ္ကုႝေဍံ၊ လမ်ဳီဇကု ဒးအပ္လဝ္ကုႝေဍံ၊ ေဍံဂွ္ သှဇကုေဏာင္။ အႏၲရာယ္ေဇှာ္ႏူဏံ အလုႝေကတ္မဏီေရာ။ ဟြံသၸဒပ္မင္ပယ်ဳႝပၜန္ေလဝ္ ေဍံပၲိတ္လဝ္ေသှာဝ္ေဍံ ဇဿာပ္ညးႀတဳံ အၾကာအာယုက္ (၁၈) ကုႝ (၄၅) သှာံ၊ ညးၿဗဵ အၾကာအာယုက္ (၁၈) ကုႝ (၃၅) သှာံဂွ္ ဒးလုပ္ပှာန္ပၜန္ဣယ်။ အလန္ဏံဂွ္ လံက္ၿဂိင္တုဲ ဗဇုႝဟြံေသင္၊ ဗလးကုႝဇုႝ အတိုင္ဂွ္ဟဂွ္ရ။ ဣဏံဂွ္ ေဍံရန္တဿံလဝ္ ေဍံေသၜက္ဍဳင္ပုိယ္ ဖႜိဳန္ဂကူပိုယ္ေဏာင္ဂွ္ ျပာကတ္မံင္ရ။
ခႜန္ေထာံမၢး (၁) ဒှာဲဂကူမန္ ယအ္အာဂွ္ ေဍံထပ္စှးကုႝ ဂကူဗဿာေဏာင္၊ (၂) ဒှာဲေဗာ္ခ်႘ဒရာင္ဂွ္ ေဍံဗဒွ္ပၲိဳန္ ဒပ္ပှာန္မန္ မဒစုႝဒစးကုႝေဗာ္ေဏာင္၊ ဟြံေသင္မၢး ဒပ္ပှာန္ေကာန္ဍဳင္အရင္တှဟ္ ေဍံကုႝေစွ္ကၜဳင္ ဒစုႝဒစးကုႝေဗာ္ေဏာင္၊ ဒွ္ဟြံဂြံ လၸခယ်၊ ကာလးပၜံင္လမ်ဳီေတွ္ ေကာကုႝေဒံ သုီညးႀတဳံ သုီညးၿဗဵ မဒးဒစုႝဒစးညးသကအ္သဿးရ။ (၃) နကုႝအသိင္အလိုန္ ေသှဟ္ကၞင္ထြာဲဂွ္ ေဍံဗဇုႝမန္ကုႝေသံ မာန္မံင္ေဏာင္။ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ ညံင္ဂြံဒွ္ ၿဗဵစရာဲဍဳင္၊ ညံင္ဂြံေစာဲလာံကုႝ ဂဥဳဲဝိဝိင္၊ ညံင္ဂြံဝိုတ္တၜိင္အာကုႝ ပေရင္ဂကူဂွ္ ေဍံတံေဖ်ံကၜဳင္ အစ႘အဇန္ေဏာင္။ တိဍာ္ပၜန္ဂတးဂွ္ ေၾကပ္တိုန္ ႏူကၜာေတံေဏာင္။ လဿဳဟ္ သဿတ္မန္ပိုယ္ဂွ္ ေစာဲမံင္ကုႝ ဂဥဳဲဝိဝိင္ ဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ပႜဲဍဳင္မန္ေတံေလဝ္ ဗုီဂွ္ရ။ ပႜဲဍဳင္မၛးဏံေလဝ္ ဗုီဂွ္ရ။ ဣဏံဂွ္ ဒွ္အႏၲရာယ္ဂကူ ေဇှာ္ကုႝျဇဟတ္ေဏာင္။ ပႜဲဍဳင္မန္ေတံဟုီေတွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ဖန္ဇန္လဝ္ ညံင္ဂြံဂြံ ဂဥဳဲဝိဝိင္ ေလာဲသြာရ။ ေသှဟ္ကၞင္ထြာဲ ဒွ္ကၜဳင္မၢး ဂကူပိုယ္ ဘိုအ္ဂြံလုီလာ္ဂၜိဳင္တိုန္ ႏူဏံဏီ။ ေကာပ္ကာဲညးတံေလဝ္ ဝါတ္တိုန္ ႏူလဿဳဟ္ဏံဏီ။ စိုတ္ဓာတ္ပၜန္ဂတးေလဝ္ ေအာန္ေစွ္ကၜဳင္ေဏာင္။ ပဲါႏူဏံဂွ္ တိဍာ္ပၜန္ဂတး ဍန္ကၜဳင္ေဏာင္။ ကအ္လဂုတ္၊ ထြာဲ၊ က်ာ္ပိ ၐတ္ရံင္ေတွ္ ဒှာဲဗဟုႝေဗာ္လဿဳဟ္ဂွ္ ဒွ္မံင္ေလၵာဝ္။ အၾကာဂွ္ ႏြံစၐိုတ္ (၅၀) တိုင္ လၸာ္ေတံလၸာ္ဏံ။ ယဝ္သဂၜံင္ဍဳင္ ဗိုင္လဝ္ သုီပိလၸာ္ သုီပိဒိုဟ္မၢး ဗုီလုႝဂြံဆက္တန္တဵအာ ဒးဗၥာရဏာလဝ္ဒတုဲရ။

နကုႝေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂွ္ အတိုင္သဿဝ္ဏံ မေထက္ကုႝသၸရ။ ဗဿာတံ ေဖ်ံလဝ္ဂြန္ပိြဳင္ (၃၀) သှာံမၢး ပိုယ္ေလဝ္ ပိြဳင္ (၃၀) သှာံ ေဖ်ံလဝ္ကုီေထက္ရ။ ဂြံတီလဝ္ဇိုင္ဗဿာတံဂွ္ ဒွ္ပရဲပိုယ္ရ။

(၁) ကာလကေလင္ဒွ္ေပဲါဗတိုက္တဿိမၢး စကာနဲဒမၜဳက္တုဲ ဂကူဗဿာ၊ ကုမၸဏ႘ဗဿာ၊ ဂေကာံဗဿာ မှဳံမံင္ ပႜဲေဒသမန္တံဂွ္ ဒးကုႝခႜိဳက္ဂရိုက္ေဏာင္။

(၂)    (က) ႏူလဿဳဟ္ဏံ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဟြံေသင္မၢး ဂေကာံအာမ္ေအယူတံ ဒးကံက္လဝ္စရင္ ဂကူမန္တံေဏာင္။ (အေရဝ္ဏံ ဟုီတုဲ ဟုီပၜန္ရ)။ အတိုင္အဲဟုီကၜဳင္ေတံဂွ္ရ ဒးခှံဗဒွ္ပၲိဳန္ ဌာနေကာန္မန္ေဏာင္။ ဗြဲေတဿင္ ႏူသှာံ ၂၀၁၁ ဏံ ဒုႝကုႝစိုပ္ သှာံ ၂၀၁၆ ေတံ ဂကူမန္ မှဳံအာယုက္အၾကာ (၁၈) ကုႝ (၃၅) သှာံဂွ္ ဒးကံက္လဝ္ စရင္ေဏာင္။ ဂကူမန္တံဂွ္ ဒးလုက္စုက္ကုႝ ေဗာ္ေဏာင္။ မဒးကုႝလဝ္ပညာေဏာင္။ နကုႝနဲဒမၜဳက္ မဒးကုႝ ယုႝလဝ္သစၥာဂကူေဏာင္။

(ခ) ေသှာဝ္ဗဿာတံ မေဖ်ံလဝ္လဿဳဟ္ဂွ္ ဂကူဗဿာတံရဂွ္ ဟြံဒးမံင္စိုတ္ရ။ ညံင္ဂကူဗဿာတံ ဂြံေစွ္စးကုႝ ေသှာဝ္ဏံဂွ္ေလဝ္ ေဖ်ံဂြန္တုဲ မဒးေကၜာန္အာေဏာင္။

(၃)    (က) ယဝ္သသၸမာန္ေတွ္ တိဍာ္ပၜန္ဂတးလဿိဳန္ ဒးသၜဲပၲိဳန္ေဏာင္။ ပံင္ကုႝေကာန္ဍဳင္အရင္တှဟ္တုဲ ကသပ္မသီေကတ္ ဗဿံက္ၐ႘သာန္ေလာန္ဂွ္ ဒးဗဿံက္ပၲိဳန္ရုပ္ရဵေဏာင္။ ကသပ္ဏံ ဝါတ္ညိကုီေလဝ္ ယဝ္သထၞးရုပ္ရဵမာန္မၢး ဒွ္ဟိုတ္အလုႝအသ႘ဗမာတံ ဒးက်ပိုယ္။ ဒွ္ဟိုတ္အလုႝအသ႘ဍဳင္မၛး မပၲံကုႝေသံ ၾကဳက္တံ မကၜဳင္ေကၜာန္ ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ကုႝပိုယ္။ ဒွ္ဟိုတ္ဍဳင္လိုက္တံ မဂြံသၸစဿတ္သမၲီကုႝ ကဿိန္ဍဳင္ေဖတ္ဒရာပိုယ္ရ။

(ခ) ရးတနင္သ႘ဂွ္ ေကင္ဒွ္ကၜဳင္ ပိြဳင္ဒြါရဝတ႘ကုီတုဲ ကာလေသံတံ ဂြံရးဒြါရဝတ႘ဂွ္ မန္ကုႝေသံ ပၜံင္မံင္ညးသကအ္ရ။ စိုပ္လက္ထက္ တၜညးရာဇာဓိရာဇ္ဂွ္ စိုပ္ပႜဲတဲမန္ေပင္ေပင္တုဲ လက္ႀကဵဏံ မန္တံေစွ္အာသဿဝ္တဲဗဿာမွ ေသံတံ ကေလင္ဂြံပၜန္ရ။ ပႜဲလက္ထက္သဿိင္ဗဿာ ကုင္ဗံင္ဂွ္ ကေလင္စိုပ္တဲဗဿာပၜန္။ ဆဂးဂွ္ ေသံတံ ဒုႝလဿဳဟ္ ေစာဲလာံမံင္ကုႝ ရးတနင္သ႘ရ။ ေသှဟ္ကၞင္ဏံ ဒွ္တုဲမၢး ဍဳင္ထြာဲဂွ္ ဟြံၾကပ္ကုႝ ေနပ်႘ဒဝ္ဗဿာမြဲသာ္ အာၾကပ္မံင္ကုႝ ဍဳင္ၐင္ကံက္ တဿာဂလိုင္ရ။ အဲေထင္ေကတ္ေတွ္ ေသံတံ ကၜဳင္ေကၜာန္ေသှဟ္ကၞင္ ပႜဲထြာဲမၢးဂွ္ ဆၐိုတ္ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ ဟြံေသင္။ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေလဝ္ ပါမံင္ေရာင္ ခယ်ရ။ အၾကာဏံ ေဗာ္ကုႝေသံ ေကၜာံကႜခိုဟ္မၢး ဗဿာတံေလဝ္ ေၾကပ္မံင္ရ။ နဲကဲဗဿာတံ ဂြံေၾကပ္ဂွ္ ဒးပၜင္ကႜဟ္ေထက္ရ။ အာဂတႏူဏံ ျဇဟတ္ပှာန္မန္ ပႜဲရးတနင္သ႘ ဒးခိုင္ကၜိဳက္ေဟင္မွ ၐိုတ္ဒးဂစပ္ရ။

ဟုီပရူေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိတုဲ ပရူေဗာ္ဒ႘မုႝကေရသ႘ ေကာန္ဂကူမန္ (အတိုင္ညးတံ ခ်ဴယဿဳညးတံ) ဂွ္ေလဝ္ ဒးဟုီညိရ။ ေဗာ္ဒ႘မုႝကေရသ႘ ေကာန္ဂကူမန္ဂွ္ ဥကၠဌေဇှာ္ နာဲေထာန္သိင္ (နာဲထဝ္ေသာန္) အာမံင္ကႜိဳပ္ဖိုဟ္ရ။ ေဗာ္ညးတံဂွ္ ဒုင္သၨိဳင္ကုႝ ေပဲါရုဲမာဲ ၁၉၉၀ ေတံတုဲ ခ်႘ဒရာင္မံင္ ကေရာံ NLD ဗဿာတံဖိုဟ္ရ။ သြာင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဏံေလဝ္ မန္ပိုယ္ ဒးႏြံရ။ ညးတံဂွ္ ပႜဲအရာဆက္ေဆာံကုႝ ညးရုင္ကုလသမဂၢတံကုီ၊ ပႜဲအရာပံင္ဖက္ကုႝ ဂကူဂလိုင္ ဍဳင္ဂလိုင္ကုီ ႏြံကုႝအာႏုဘဵေကြံရ။ ဆဂး ပႜဲညးတံဂွ္ေလဝ္ သဿတ္မတိုန္တဿိေအာန္မံင္ရ။ ဟိုတ္ဂွ္ရ ညးတံဂွ္ နဒဒွ္ဂေကာံ Civil Society ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲ ဒးပၲန္ဗဒွ္ပၲိဳန္တဿိေထက္ရ။ အတိုင္အဲမတီလဝ္ဂွ္ေတွ္ ေဗာ္ NLD ေဇှာ္ဂွ္ေလဝ္ ဟိုတ္ႏူဂြဳႝဂြဳိက္ အလုႝအသ႘ပှာန္ မကုႝလဝ္ ပြိဳင္ (၂၂) သှာံဂွ္တုဲ ျဇဟတ္ညးေတံ ဍိဳန္လ်မံင္ေကြံေကြံရ။ နကုႝျဇဟတ္ ကေမၜာန္ပရဟိတတံဂွ္ ေဍံတံ ကေလင္လြ႘ၐံင္ပၲိဳန္မံင္ ျဇဟတ္တဿိရ။ မပၲံသဿာရုပ္ဒမ်ိဳင္ နာဲ (ေက်ာ္သူ) တံ ဗိုင္ရုီဗင္မံင္ကုႝရ။ ကိစၥရုီဗင္ ပေရင္ခ်ိဳတ္ဂ်ိဳင္ကုီ၊ ကိစၥဂၜာဲၾသန္ဂအုံ မပၲံကုႝ သြံဖ်ာနိဗၺာန္ကုီ၊ ကိစၥပေရင္မှိဟ္နာနာသာ္တံဂွ္ ဂပ္ဝ္ဒးေကၜာန္ရ။ နကုႝေေလဿင္ Social politic ေဟင္ ညးတံ ဆက္အာတရဵမာန္ရ။ ကုႝကသပ္ဗုီဏံဂွ္ ဖ်ဝ္ေဖ်ံကဆံင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ညးတံ ဟြံေသင္တုဲ မိက္ဂြံကုႝညးတံ ၾကပ္ကုႝ ညးဍဳင္ကြာန္တံေဟင္ မဒွ္ပဓာနကသပ္အဲေရာင္။

ေဗာ္တဿိမန္ မဒွ္ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဂွ္ ဇှးလဝ္မာဲ (၁၆) ခုင္တုဲ ခါတ္မံင္ဂၜိက္ သဿိက္တိုန္သဘင္စၜတ္ထဝ္ အလန္ပထမဖိုဟ္ရ။ ညးတံဆိင္လဝ္ ပၜဳပ္ဂလာန္ ေသှာဝ္ဓမၼသာတ္ကုီေဏာင္။ အတိုင္ညးဂလိုင္တီလဝ္ဂွ္ရ ညးတံဂွ္ ပေရင္ပညာ ဒွ္အဓိကတုဲ ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ဂွ္ ဒွ္ဒုတိယရ။ ဆၐိုတ္ၐါတင္ဏံေဟင္ ညးတံထပၚစၜတ္ထဝ္ဗဿာတံ မာန္ေလပ္ရ။ ၐါတင္ဏံ ယဝ္သညးတံ အံင္ဇှးမၢး ဂကူမန္တံ ကုႝလဝ္မာဲဂွ္ ဂုဏ္ဖုႝႏြံတဿာဂလိုင္ရ။ ညးတံဂွ္ ညံင္ရဵေဗာ္ရေခင္၊ ေခ်င္၊ ေသံတံကုီ ပံက္ကုမၸဏ႘ ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ကုီေဏာင္ ႀကဳီလဝ္ရ။ ပေရင္ပညာ ေကုာံ ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ဂွ္ေလဝ္ ဒးၿပိဳင္ပၠာန္ကုႝဗဿာတံ ဟြံသာဏီ။ နကုႝေသှာဝ္ မတိတ္ႏူပါင္ေဍံ ေဍံကုႝဘဲကုႝဇကုမာန္မံင္ ဇဿာပ္ဂၜံင္ရ။ ရံင္ကုႝေသှာဝ္ဗဿာမၢး ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ညးတံဂွ္ နကုႝညးမှဳံအာယုက္ (၃၅) သှာံ လၸာ္လၲဴဂွ္ေဟင္ မဒးဒွ္ ဇုတ္ဓရံင္ရ။ ညးမှဳံအာယုက္ (၁၅) သှာံကုႝ (၃၅) သှာံတံဂွ္ ဗြဲဒဒွ္ျဇဟတ္ဒရိုဟ္ စကာဂြံရ။

ဂကူဗဿာတံဂွ္ အတိုင္အခိုက္ေဍံရ။ ေဍံဂွ္ ဂကူၿဇဳံ ထုဲမံင္မွ မံင္ေလပ္။ လဿဳဟ္ေလဝ္ ေဍံပထုဲပိုယ္ပၜန္ေဏာင္။ ရံင္ခ်ဳိတ္ခ်ဳိတ္ပၜဳိတ္ပၜဳိတ္ေတွ္ ေဍံတံစြံလဝ္အာ႐ုီ ႏြံၐါသာ္။ မြဲဂွ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ညံင္ဂြံႏွဵညးသကအ္၊ ၐါဂွ္ေတွ္ အရာအိုတ္သီု ညံင္ဂြံႏြံ ပႜဲတဲေဍံတံ မဒွ္ရ။ ရံင္ေကတ္မၢးေတွ္ မှိဟ္အခိင္ဆီန႐ုတိုန္ဂွ္ အၾကာအာယုက္ (၁၅) ကႝု (၃၅) သှာံရ။ ဇဿာပ္မှိဟ္ အခိင္တံဏံရ ဒးတိုန္သိုလ္ေဏာင္။ ဒးေကတ္ကေဝင္ေဏာင္၊ ဒးေစွ္ဒှဲါေဏာင္၊ ဒးဂၜာဲကေမၜာန္ေဏာင္။ အခိင္ခိုဟ္အိုတ္ သြက္ဘဝမှိဟ္ဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ သီေဗၞာဝ္လဝ္ဂွ္ စြံသတိညိ။ အခိင္ဏံ ေဍံတံဂြံေဗၢတ္လဝ္မၢး ေပှာဝ္ညးပိဂွ္ ညးၐါဂွ္ ဆီႏွဵသဿးရ။ တှဟ္တှဟ္လၸရံင္ ေကာန္ေဗာ္ရ ဗလးဏာ ကႝုတိုန္ဘာ အၾကာဂကူဂလိုင္မၢး မြဲဟြံေသင္ၐါ ပါအာကႝု ညးတှဟ္ဂွ္ လဿဳဟ္ေလဝ္ ပ႙ုဂြံဆႝုမံင္ကီုရ။ တုဲပၜန္ ေကာန္ညးတံဂွ္ ဟြံဂြံအေရဝ္မန္၊ ဟြံေလပ္လိက္မန္၊ ဟြံဆက္ေဆာံကၜဳင္ကႝု ဂကူဇကုဂွ္ေလဝ္ ပ႙ုဂြံဆႝုေကတ္မံင္ရ။ ေသှာဝ္ဗဿာဏံ ဒွ္အာဒၲန္မၢး ေဍံဖဲု ပ႙ုဒွ္ကေဝက္မာန္မံင္။

ဟီုသာ္ဂွ္ေတွ္ နာဗီုဏံ ပ႙ုခ်ပ္စမ္ရံင္ မြဲတဲ။ ေကာန္ငၛာ္မြဲမြဲ ပ႙ုေတာ္ရံင္။ ႏူၐံင္ဂြံ ညံင္ဂြံဒွ္ယဿဳဗဿာ ေဍံဖန္မာန္ေဏာင္။ တုဲပၜန္ ဘာရံင္ေကာန္ငၛာ္ဗဿာတံဂွ္ ေဍံေဖ်ံကႝု ဇဿာပ္ကြာန္ေဏာင္။ စိုပ္ဘာတန္မူလ၊ တန္ေဒါဝ္၊ တန္သၜဳင္ပၜန္ေလဝ္ ႏြံမံင္ ပႜဲသဿဝ္ပေရင္ပညာေဍံေဏာင္။ အာယုက္အၾကာ (၁၆) ကႝု (၁၈) ဂွ္ ဂြံအံင္တန္သၜဳင္ေဏာင္။ ကာလဂွ္မၢး တိုန္တကၠသိုလ္ကၜာဟာ လုပ္ပှာန္ကၜာဟာ ဒးသၢဳတ္သြာတ္ေဏာင္။ ကာလလေဆာဝ္ ညးေဇှာ္ဗဿာေဒသတံဂွ္ (ညးတံဏံ ကာလဒွ္ဂကူမန္ေလဝ္ ဒွ္ေဏာင္) ကႝုလုပ္ပှာန္အေတင္ေလဝ္ ေသှာဝ္ေဍံ ကႝုလဝ္အေခါင္ေကာ္ဂွ္ရ။ ဟြံသၸေကာန္ပှာန္ေတွ္ ဒွ္ပှာန္ညးဍဳင္ကြာန္၊ ဟြံသၸပှာန္ညးဍဳင္ကြာန္ေတွ္ ဒးဒွ္ေကာန္ပဝ္တာရ။ ထုဲညိဓဝ္ ဟြံေသင္ရ။ ေကာန္ဇာတ္တံဂွ္ ႏြံမံင္ ပႜဲတဲမိမေပင္ေပင္ ဟြံေသင္တုဲ ဒးစပ္မံင္ကုႝ အလႝုအသ႘ပှာန္တံရ။

ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိကီု၊ ေဗာ္ဒ႘မုႝကေရသ႘ ေကာန္ဂကူမန္ကီု၊ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ကီု ဒးစြံအာ႐ုီကႝု ဂကူမန္ပ႙ုရ။ ႏူေဍာတ္ေဍာတ္ စႝုကႝုစိုပ္ အာယုက္ (၁၈) ဂွ္ မဲြတဲ၊ ႏူအာယုက္ (၁၈) စႝုကႝုစိုပ္အာယုက္ (၃၅) ဂွ္ မြဲတဲ၊ ႏူအာယုက္ (၃၅) စႝုကႝုစိုပ္ အာယုက္ (၆၅) ဂွ္ မြဲတဲ၊ ႏူအာယုက္ (၆၅) စႝုကႝုခ်ဳိတ္ဂွ္ မြဲတဲ ပံင္ဒွ္အာ (၄) တဲရ။ ေဗာ္ပိတံဂွ္ ပံင္ေကာံည႘သာတုဲ ပႜဲပြိဳင္အာမ္ေအယူ ဒးေဖ်ံမဟာဗ်ဴဟာဂကူရ။ ဆၐိုတ္ သမဂၢ သဿာကေမၜာန္ဓဝ္ေလဝ္ ဟြံတုဲ၊ ဆၐိုတ္ ဂေကာံသဿာဗၛဓဝ္ေလဝ္ ဟြံတုဲ၊ ဆၐိုတ္ ဂေကာံသဿတ္ဓဝ္ေလဝ္ ဟြံတုဲ၊  ဂေကာံသြာင္ညးကႝုညး ညံင္ဂြံသီေဗၞာဝ္ ျဇဟတ္ဂကူမန္ ဗြဲမဗဗြဲကႝု အာယုက္ညးေတံ သီုဖအိုတ္မာန္ဂွ္ ကိစၥေဇှာ္မံင္ေဏာင္။

ဥပဿာ – သြက္မှိဟ္အတဲပထမဂွ္ ေဗာ္ပိဏံ မုေဖ်ံလဝ္ ေလဿင္ကေမၜာန္ေရာ။ ယဝ္သဗဝ္စုတ္ လၲဴဂေကာံပံင္ေကာံ ပေရင္ဂကူမန္မၢး ဂေကာံအာမ္ေအယူဏံ မုလးလဝ္အစ႘ဇန္ ႏြံေရာ။ မှိဟ္အတဲပထမဏံဂွ္ ပ႙ုသီေဗၞာဝ္လဝ္ ဂြံမၢး ဟြံပေရံရ။ ဂြံသီေဗၞာဝ္ဂြံဂွ္ မုပ႙ုဒးေကတ္ေရာ။ ဘာရံင္ေကာန္ငၛာ္မန္ အလုံရးမည ဒးႏြံေဏာင္ေသင္ဟာ။ ဘာေကာန္ဂကူမန္ (ဟြံေသင္ေတွ္) ဘာပူဂႝုမန္ (Mon Private School) ဒးႏြံေဏာင္ေသင္ဟာ။ ဇှာပ္မန္ ညံင္ဂြံတိုန္ဘာမန္ဏံ၊ ဇဿာပ္ဘာ ညံင္ကဆံင္လိုက္ ဂြံစိုပ္ဂွ္ ပဿိက္ေဇှာ္မံင္ေဏာင္ေသင္ဟာ၊ ယဝ္ဟီုသာ္ဏံမၢး ေပှာဝ္ကႝုေဗာ္ပိဏံ ေဗာ္လႝုသဿဟ္အေစာံေရာ။
ဥပဿာမြဲပၜန္ ညးဂွ္ အာယုက္ (၁၈) သှာံေပင္အာဣယ်။ ဒးသၢဳတ္သြာတ္ မြဲမြဲသာ္ေဏာင္။ ေစွ္ဒှဲါဟာ သၸဗၜာဲေဇှာ္ဟာ။ လုပ္ပှာန္မန္ဟာ လုပ္ပှာန္ဗဿာဟာ။ တိုန္ဘာဟာ ေကၜာန္ကေမၜာန္ဟာ။ မံင္ပႜဲဍဳင္ဟာ တိတ္ဍဳင္မၛးဟာ။ သၸအၥာဘာဟာ သၸအၥာစက္ဟာ။ သၸသဿာဗှိက္ဟာ သၸသဿာကာယဟာ။ ဒးသၢဳတ္သြာတ္ကၜဳင္ေဏာင္။ သၢဳတ္သြာတ္တံဏံဂွ္ ဟြံေဖ်ံ မံင္ဟြံဂြံ ဒးေဖ်ံေဟင္ေဏာင္။ သြက္အတဲဒုတိယဏံဂွ္ ေပှာဝ္ကႝုေဗာ္ပိတံဂွ္ ညးဂွ္ လုပ္ေကတ္လ်ဳိင္ေထက္ေရာ။

စိုပ္ကၜဳင္အာယုက္ (၃၅) တုဲေတွ္ ေဍံညိင္ကၜဳင္ညိရ။ ရဲႏြံဍဳင္မၛးေတွ္ ဗီုဍဳင္မၛး၊ ရဲႏြံဍဳင္မန္ေလဝ္ ဗီုဍဳင္မန္၊ ဘဝညးကႝုညး ကြတ္ညးကႝုညး ကေမၜာန္ညးကႝုညး ဒွ္ကၜဳင္သဿးရ။ ညးစဏံဂွ္ ဂြံၿပံင္လွာဲေထာံ ဂၜံင္တရဵဘဝဂွ္ ဝါတ္အာညိဣရ။ ဗြဲမဂၜဳိင္ အာယုက္ (၄၀) တုဲမၢး ဟြံမိက္ခ်႘အာခ်႘ကၜဳင္ ေကြံေကြံရ။ ဟြံမိက္လွာဲကေမၜာန္ေကြံေကြံရ။ ဂြံလဝ္ၐံက္တဝ္ဂွ္ေတွ္ ဂၨံမံင္ကႝု ၐံက္တဝ္ဂွ္ရ။ ဟိုတ္ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲ ဟြံကၲႝဳဒွ္ေတွ္ အာမံင္အတိုင္ဂွ္ရ။ သြက္ရဲအတဲတံဏံေလဝ္ မုပ႙ုဂြံဖန္လဝ္ေရာ။ ေဗာ္လႝုဂြံေကတ္လ်ဳိင္ေရာ။

စိုပ္ကၜဳင္အဝဲဗ်ဳ ၐက္အာ (၆၅) သှာံတုဲေတွ္ ဗၞိဳဟ္စသြက္ဘဝ ဂြံကီုရ၊ အခိင္တံဏံေလဝ္ ကိစၥေဇှာ္မံင္ကီု တုပ္ရ။ မုပေရာဟီုေတွ္ ယဝ္သညးေဇှာ္တံ အာပဿဝ္ဓဝ္ ပႜဲဘာလက်ာ္ဗဿာမၢး ေကာန္၊ ေကာန္စဵ၊ ေကာန္ေစက္တံဂွ္ေလဝ္ ၾကပ္အာကႝု ဗဿာတံဂွ္ေဟင္ရ။ ကိစၥပေရင္ေပန္ေသန္ညးတံ၊ ကစၥပေရင္ဓဝ္ညးတံ၊ ကိစၥဂေကာံညးတံ မပၲံကႝု ဂေကာံသၢံင္ေႀတံတံဂွ္ ဒးဖန္ကႝုပၜန္ေဟင္ရ။ အခန္က႑ညးတံ ဂုဏ္သိကၡာညးတံ ဂြံဆက္ႏြံအာ ပႜဲပေရင္ဂကူဏီဂွ္ေလဝ္ ဒးကႝုလဝ္ဒှဲါေဟင္ရ။ စပ္ကႝုပေရင္တံဏံေလဝ္ ေဗာ္လႝုမေထက္ကႝု ရင္တၜဳင္ကီုေရာ။

ေဗာ္ပိတံဂွ္ တှဟ္ျခာကႝုဒွ္၊ ပံင္ညးသၠံကႝုဒွ္ ဂပ္ဝ္ဒးဖန္ဇန္လဝ္ ႏူလဿဳဟ္ရ။ ဂကူမန္ မစိုပ္မံင္ဍဳင္မၛးတံဂွ္ ႏူလဿဳဟ္ေဟင္ ေထက္ကႝုဒးတိုန္လဝ္ဘာ၊ ကဝ္လိက္၊ တကၠသိုလ္တံဂွ္ရ။ ေထက္ကႝု ဒးဗဒွ္လဝ္ ႐ုင္ကေမၜာန္နာနာသာ္ရ။ ေထက္ကႝု မဒးဗဒွ္လဝ္ ၾသန္ဂအုံဂကူ ခ်ဳိတ္ခ်ဳိတ္ပၜိဳတ္ပၜိဳတ္ရ။ ယဝ္သလးလဝ္ဂၜံင္တုပ္တုပ္ဟြံမြဲ၊ ဗီုညး ညးဂြးအာမံင္ အတိုင္ေသှာတ္ေႀတံေဏာင္ေတွ္ ျဂက္ကႝုေဍံညိေဏာင္။ ဟိုတ္ႏူဟြံည႘သာတုဲ ပ႙ုဒးဒွ္ကၜဳင္ဍိက္ဂၜဳဲေရာင္ ပ႙ုတီလဝ္ေတွ္ ဟိုတ္ႏူဟြံည႘သာတုဲ ဂကူေကၜံကၜက္အာမာန္မံင္ေဏာင္ဂွ္ ခ်ပ္ေလပ္မံင္ သီုညးသီုအဲရ။ ဂတးေထာံဂလာန္ဂွ္မၢး ယဝ္သပိုယ္ည႘သာေတွ္ သှတံ မုသၸကႝုပ႙ုဟြံဂြံ၊ အာဲကဿာဲပ႙ုေႀတံၾတဟ္တံဂွ္ ကေလင္ဒွ္ျဂပ္ပ႙ု အပိုင္ပၜန္ေရာင္။ ဗီုလႝုဂြံည႘သာရင္သၠံဂွ္ ပႜဲေပဲါ႐ုဲမာဲ – ၂၀၁၀ တုဲမၢး (၅) ေတံ ပၲိဳန္ထၞးအာ ကသပ္ညာဏ္ညိပၜန္ေဏာင္ ဆိင္ဖာတ္လဝ္ရ။